PL
EN
DE
Pomnikami przyrody są pojedyncze twory przyrody żywej i nieożywionej lub ich skupiska o szczególnej wartości przyrodniczej, naukowej, kulturowej, historycznej lub krajobrazowej oraz odznaczające się indywidualnymi cechami, wyróżniającymi je wśród innych tworów, okazałych rozmiarów drzewa, krzewy gatunków rodzimych lub obcych, źródła, wodospady, wywierzyska, skałki, jary, głazy narzutowe oraz jaskinie. (Ustawa z dnia 16 kwietnia 2004 r. o ochronie przyrody).
Centralny Rejestr Form Ochrony Przyrody
Dąb szypułkowy
Drzewo objęte formą ochrony jako pomnik przyrody ożywionej na mocy Zarządzenia Wojewody Włocławskiego nr 59/88 z dnia 20 grudnia 1988 roku.
W chwili ustanowienia formy ochrony drzewo mierzyło w obwodzie 302 cm w pierśnicy oraz 29 metrów wysokości. Z pomiarów dokonanych w lipcu 2010 r. czyli po 12 latach od chwili objęcia go ochroną wynika, iż drzewo mierzy w pierśnicy 350 cm.
Wiek drzewa jest trudny do oszacowania metodami nieinwazyjnymi tym bardziej przy tak znacznej średnicy pnia. Z tabel wiekowych drzew można wywnioskować, iż ten egzemplarz dębu szypułkowego (Quercus robur) ma ok. 200 – 250 lat i stanowi jeden z bardziej okazałych obiektów przyrodniczych na naszym terenie.
Miłorząb dwuklapowy
Pomnik przyrody ożywionej objęty ochroną na mocy Zarządzenia Wojewody Włocławskiego z dnia 20 grudnia 1988 r. nr 59/88.
W roku 1988 w trakcie obejmowania drzewa formą ochrony mierzyło w pierśnicy 201 cm. Po 22 latach drzewo mierzy już 273 cm i jest jedynym drzewem tego reliktowego gatunku o tak okazałych rozmiarach na naszym terenie.
Miłorząb jako gatunek drzewa jest wyjątkowy pod wieloma względami, najbardziej zaskakującą z nich wydaje się fakt, iż jest on jedynym żyjącym obecnie liściastym drzewem nagozalążkowym. Tak się składa, iż spośród ponad 600 gatunków roślin nagozalążkowych wszystkie są roślinami iglastymi za wyjątkiem miłorzębu. Również blaszka liścia miłorzębu jest bardzo nietypowa - kształtem przypomina rozpostarty wachlarz, a jej równoległe, widlaste unerwienie stanowi prawdziwy unikat wśród drzew liściastych. Na dodatkowe uznanie zasługuje również fakt, iż jest to drzewo endemiczne, co oznacza, iż naturalnie występuje jedynie na izolowanym, bardzo ograniczonym obszarze i nigdzie poza nim. Naturalnym stanowiskiem miłorzębu jest obszar południowo-wschodniej części Chin obejmujący 1018 ha. Miłorząb dodatkowo może poszczycić się mianem jednej z najbardziej długowiecznych roślin na świecie. Pośród rosnących w Chinach drzew ok. 167 z nich liczy ponad 1000 lat, a wiek kilku zbliża się do 3400 lat!
Surmia żółtokwiatowa 1
Pomnik przyrody ożywionej objęty ochroną na mocy Uchwały Rady Miasta Rypina nr SurmiaXVII/145/2000 z dnia 21.02.2000 r. W roku 2000 kiedy to nakładano na ten okaz surmii formę ochrony miała ona obwód pierśnicy 105 cm. Z pomiarów wykonanych w lipcu 2010 roku wynika, iż drzewo w 10 letnim okresie ochronnym zwiększyło objętość o 9 cm i obecnie wynosi 114 cm.
Surmia żółtokwiatowa 2
Kolejna surmia bignoniowa uznana za Pomnik przyrody ożywionej objęty ochroną na mocy Uchwały Rady Miasta Rypina nr XVII/145/2000 z dnia 21.02.2000 r. W trakcie trwania 10 letniego okresu ochronnego ten okaz surmii zwiększył obwód pierśnicy ze 120 na 137 cm..
Magnolia
Magnolia uznana za Pomnik przyrody ożywionej objęty ochroną na mocy Uchwały Rady Miasta Rypina nr XVII/145/2000 z dnia 21.02.2000 r.
Jak ogólnie wiadomo, głównym wyróżnikiem magnolii są ich piękne wielkie kwiaty podobne do tulipanów. Co ciekawe, kwiaty te należą do najstarszych i najbardziej prymitywnych spośród wszystkich roślin okrytozalążkowych. Tak samo zresztą, jak same magnolie, które wraz z tulipanowcami przeżywały swój rozkwit przed około 50 milionami lat.
Egzemplarz rosnący na terenie prywatnym przy ul. Warszawskiej w chwili ustanowienia go pomnikiem przyrody miał obwód pierśnicy 50 cm. W chwili obecnej obwód pnia nie zmienił znacząco swoich rozmiarów. Magnolie czasem nazywane są „kapryśnymi arystokratkami” a ma to związek z ich dużymi wymaganiami siedliskowymi. Bliskie sąsiedztwo innego drzewa spowodowało niesymetryczny rozwój korony, którego nie można korygować z uwagi na złe znoszenie przez magnolię cięć. Niemniej nadal magnolia rosnąca przy ul. Warszawskiej stanowi piękny okaz rośliny, której pochodzenie sięga odległych epok trzeciorzędu.
Buk 1
Pomnik przyrody ożywionej objęty ochroną na mocy Uchwały Rady Miasta Rypina nr XVII/145/2000 z dnia 21.02.2000 r.
Z uwagi na konieczność zapewnienia bezpieczeństwa powszechnego na mocy Uchwały Rady Miasta Rypina Nr XLVI/433/10 z dnia 18 sierpnia 2010 r. zniesiono po 10 letnim okresie ochronnym tę formę ochrony przyrody z opisywanego drzewa oraz usunięto.
Buk ten był jednym z najbardziej okazałych egzemplarzy buka zwyczajnego na terenie miasta Rypina. W chwili ustanawiania go pomnikiem przyrody mierzył 340 cm w pierśnicy oraz ok. 22 m wysokości. Po pomiarach wykonanych w 2010 r. stwierdzono, iż drzewo mierzy 350 cm. Niestety drzewo na przestrzeni lat uległo bardzo silnemu uszkodzeniu wzdłużnemu pnia wskutek czego zaczęło tracić żywotność by w roku 2010 obumrzeć całkowicie.
Buk 2
Pomnik przyrody ożywionej objęty ochroną na mocy Uchwały Rady Miasta Rypina nr XVII/145/2000 z dnia 21.02.2000 r.
Pierwszy buk znajdujący się na terenie Zespołu Szkół Nr 1 w Rypinie otwiera listę 4 buków objętych ochroną na terenie przyszkolnym. Niestety spośród 4 szt. do 2010 r. pozostały 3 egzemplarze. Jeden został przewrócony przez wiatr w dniu 9 listopada 2006 roku w związku z czym została w późniejszym terminie zniesiona forma ochrony przyrody.
Pomiary tego egzemplarza z roku 2000 wykazały obwód w pierśnicy 300 cm. Pomiary wykonane w lipcu 2010 r. dały wynik 303 cm.
Kolejne pomniki przyrody to: egzemplarze o obwodach pni 158 cm i 256 cm, mające w chwili obejmowania ich formą ochrony odpowiednio 150 cm i 240 cm.
|
Buk 3 |
Buk 5 |
 |
|
Lipa
Pomnik przyrody ożywionej objęty ochroną na mocy Uchwały Rady Miasta Rypina nr XVII/145/2000 z dnia 21.02.2000 r.
Z uwagi na wyłom drzewa w dniu 26.08.2011 r., na mocy Uchwały Rady Miasta Rypina Nr XVI/109/11 zniesiono po przeszło 10 letnim okresie ochronnym tę formę ochrony przyrody z opisywanego drzewa.
W roku 2000 drzewo to mierzyło w pierśnicy aż 560 cm a wysokość została oszacowana na 20 m. Niestety wskutek silnego wiatru drzewo uległo uszkodzeniu a dokładniej rozłamaniu. Lipa rosnąca na terenie Zespołu Szkół Nr 1 w Rypinie miała na wysokości 170 cm rozwidlony pień główny. Po obłamaniu się konaru od strony południowej powstało duże uszkodzenie wgłębne co znacznie osłabiło strukturę pnia. Z pomiarów dokonanych w lipcu 2010 r. czyli po 10 latach od chwili objęcia go ochroną drzewo mierzyło w pierśnicy 545 cm.
Lipa Rudolfa Radatza
Pomnik przyrody ożywionej objęty ochroną na mocy Uchwały Rady Miasta Rypin Nr XX/140/2020z dnia 2 kwietnia 2020 r. Drzewo rośnie w obszarze zespołu obiektów kościoła ewangelicko-augsburskiego w Rypinie przy ul. Tadeusza Kościuszki.
Obwód pnia lipy w chwili obejmowania jej ochroną wynosił 301 cm co stanowi jeden z największych okazów lipy w obszarze miasta Rypin. Lipa zlokalizowana jest centralnie w stosunku do sąsiedniej zabudowy (pastorówki i oficyny). Pień drzewa otoczony jest betonowo-ceglanym, pierścieniowym murem oporowym grubości 30 cm zabezpieczającym szyję i część bryły korzeniowej drzewa wraz z masami ziemnymi.
Ten egzemplarz lipy, poza rozmiarami charakteryzuje symetryczny i dobrze rozwinięty układ korony a samo drzewo stanowi integralny obiekt składowy tkanki zabytkowej o wartościach historycznych.
