PL
EN
DE
9 października w Lasku Rusinowskim odbyły się uroczystości z okazji 76. rocznicy zbrodni Selbstschutzu.
W uroczystych obchodach udział wzięli m.in. burmistrz Paweł Grzybowski, starosta Zbigniew Zgórzyński, wójt gminy Rypin Janusz Tyburski, duchowieństwo z ks. prałatem Tadeuszem Zabornym na czele, przedstawiciele samorządu, jednostek organizacyjnych, rodziny ofiar represji hitlerowskich, delegacje z pocztami sztandarowymi, dyrektorzy, nauczyciele szkół i przedszkoli, uczniowie oraz mieszkańcy.
Tradycyjnie, uroczystości rozpoczęły się od zbiórki przy Kościele Św. Trójcy, skąd w asyście pocztów sztandarowych wyruszyła procesja do oddalonego zaledwie o 2 km Lasku Rusinowskiego. Na miejscu wszystkich gości powitał i okolicznościowe słowo skierował burmistrz Paweł Grzybowski. - Październik 1939 roku na tej Ziemi niewiele miał wspólnego z „Polską Złotą Jesienią”… To raczej „Krwawa Rypińska Jesień. 76 lat temu oddziały niemieckiej mniejszości narodowej zamieszkującej teren Polski przewrotnie nazwane Selbstschutz,czyli „samoobrona” dokonały masowej eksterminacji. W rypińskim Domu Kaźni, w Raku i tu w Lasku Rusinowskim bestialsko zamordowano elitę Ziemi Dobrzyńskiej. Katami okazali się być Ci, którzy jeszcze niespełna 2 miesiące wcześniej, żyli obok. W miejscu, w którym dziś przebywamy, w październiku 1939 roku rozstrzelano 150 osób. Dziś oddajmy im honor minutą ciszy. Jednak niech pamięć o nich nie gaśnie do przyszłorocznych uroczystości, a trwa w nas poprzez szacunek dla Polski - kraju, za który oddali życie- mówił podczas uroczystości burmistrz.
Następnie zgromadzeni w miejscu pamięci narodowej wysłuchali i obejrzeli program artystyczny w wykonaniu uczniów z Zespołu Szkół nr 2 im. Unii Europejskiej pod kierunkiem Ewy Głowackiej. Zaraz potem przedstawiciele Urzędu Wojewódzkiego: Lidia Dąbrowska i Mieszko Klawikowski uhonorowali odznakami Opiekuna Miejsc Pamięci Narodowej wolontariuszy działających przy Muzeum Ziemi Dobrzyńskiej i Fundacji Ziemia Dobrzyńska. Kilkanaście młodych osób otrzymało odznaki, jako zasługę za sumienną pracę na rzecz dbania o miejsca pamięci narodowej i zabytkowe pomniki na cmentarzach. Z kolei burmistrz Paweł Grzybowski wręczył pamiątkowe medale 950-lecia Rypina pracownikom rypińskiego muzeum, które w tym roku obchodziło jubileusz 35-lecia utworzenia.
Następnie rozpoczęła się uroczysta Msza Święta w intencji ofiar hitleryzmu, której przewodniczył ks. Marek Zacieski- proboszcz Parafii Św. Bartłomieja w Rogowie. Po uroczystej mszy dyrektor Muzeum Ziemi Dobrzyńskiej- Andrzej Szalkowski odczytał Apel Poległych. Uroczystości zakończyły się złożeniem wieńców i zniczy pod pomnikiem poległych przez poszczególne delegacje.
Lasek Rusinowski to jedno z miejsc szczególnej pamięci. Pierwsze miesiące okupacji hitlerowskiej były okresem okrutnych zbrodni wykonanych rękoma członków Selbstschutzu i Gestapo. Współcześnie szacuje się, że przez więzienie w Rypinie przeszło ponad 2000 aresztowanych. Przeżyło niewielu. Pozostali, w tym przede wszystkim nauczyciele, ziemianie, inteligencja zostali zamordowani na miejscu w Domu Kaźni (obecnie budynek muzeum) lub przewiezieni do okolicznych lasów i tam rozstrzelani. W październiku i listopadzie 1939 r. w Lasku Rusinowskim zamordowanych zostało około 150 osób.
