W polskim systemie edukacji wychowaniem przedszkolnym objęte są dzieci w wieku 3-6
lat (od września 2015r. do 5 lat), jednak w szczególnie uzasadnionych przypadkach dyrektor (jeżeli
dysponuje wolnymi miejscami) może przyjąć do przedszkola już 2,5-1atka. Ważne jest, aby takie
dziecko było samodzielne w miarą swoich możliwości oraz dobrze znosiło rozłąkę z rodzicami.
Każde dziecko - bez względu na wiek, w którym rozpocznie swoją przygodę z przedszkolem
- powinno zostać do tego przygotowane przez rodziców lub opiekunów. Warto, zatem już
z dwulatkiem rozpocząć działania, które wpłyną pozytywnie na adaptację dziecka do warunków
przedszkolnych.
Oto niektóre z nich:
• przebywanie z dzieckiem w grupie rówieśników lub dzieci w zbliżonym wieku (place zabaw,
kluby dla dzieci, spotkania okolicznościowe itp.);
• zostawianie dziecka pod opieką znanej mu osoby (kogoś z rodziny opiekunki), ale nie
domownika;
• rozmowy z dzieckiem na temat przedszkola;
• odwiedzenie przedszkola, do którego dziecko będzie chodziło (lub innych przedszkoli);
• czytanie bajek, których bohaterowie chodzą do przedszkola;
• spotkanie z zaprzyjaźnionym dzieckiem, które jest już przedszkolakiem;
• wybranie przedszkola, które stwarza warunki optymalne dla naszego dziecka i dla nas;
• wdrażanie dziecka do samodzielności.
wcześniejsze przyzwyczajanie go do towarzystwa innych dzieci, zwłaszcza jeśli nasz maluch nie ma
jeszcze rodzeństwa. Korzystajmy z okazji do spontanicznych i zorganizowanych kontaktów
z rówieśnikami, podczas których dziecko nabywa podstawowych umiejętności społecznych - takich
jak dzielenie się zabawkami, oczekiwanie na swoją kolej, wspólna zabawa. Takie kontakty
pozwalają dziecku na zdobycie doświadczeń, które w przedszkolu stanowią codzienność. Warto,
zatem, aby pójście do przedszkola poprzedzone zostało tego typu treningiem pod okiem bliskiej
osoby, która zapewnia dziecku zaspokojenie potrzeby akceptacji i poczucia bezpieczeństwa.
Przedszkole to dobra zabawa i edukacja pod opieką kompetentnej nauczycielki. To również czas
spędzony poza domem w towarzystwie rówieśników i osób dorosłych. Ważne jest, zatem, aby
pierwsze dni dziecka w przedszkolu poprzedzać próbami rozstania z rodzicami. Warto zostawiać
malucha pod czujnym okiem babci, opiekunki i innych znanych mu osób. Jeśli nasze dziecko ma z
tym problemy, zacznijmy od małych kroków, stopniowo wydłużając czas przebywania poza
domem. Jeżeli okaże się, że jest to trudne również dla nas (a dzieje się tak w wielu przypadkach), to
pamiętajmy, że zachowanie spokoju przez rodzica jest kluczowe, gdyż dzieci doskonale wyczuwają
nasze emocje, które mogą im się udzielać. Pamiętajmy również, że dzieci zwykle płaczą za
rodzicami tylko chwilę. Często dramatyczne sceny rozstania trwają zaledwie kilka minut,
a w pamięci rodzica pozostają na cały dzień spędzony w pracy.
Podejmujemy wszelkie działania, które mogą dziecku przybliżyć środowisko
przedszkolne.
Szukajmy okazji do rozmów, czytajmy i opowieści o przedszkolu. Pozwólmy dziecku odczuć,
że idzie do przedszkola, bo już jest duże i świetnie sobie poradzi. Jeśli jest taka możliwość, to
poodwiedzajmy wspólnie z dzieckiem różne przedszkola w okolicy i wybierzmy to, w którym
poczuje się ono najlepiej i które nam wyda się najbardziej odpowiednie ze względu na jego
potrzeby, możliwości i zainteresowania.
Dla dobrego funkcjonowania dziecka w warunkach przedszkolnych bardzo ważne jest
Podczas wyboru przedszkola zwróćmy uwagę, czy w danej placówce organizowane są dni
lub zajęcia adaptacyjne. Uczestnictwo w nich jest bardzo ważne - wtedy dziecko w towarzystwie
rodzica poznaje dzieci, z którymi będzie sie bawiło, swoją panią i innych pracowników przedszkola
oraz pomieszczania, w których będzie spędzało czas. Podczas pierwszych dni w przedszkolu
ogromną rolę pełni nauczyciel, który jako pierwszy przewodnik dziecka w nowej rzeczywistości,
dba o atmosferę wsparcia i bezpieczeństwa, sprzyjającą wspólnej zabawie i nauce.
Środowisko przedszkolne wpływa na kształtowanie samodzielności, będącej ważną cechą dla
rozwoju każdego dziecka. Ważne jest, aby dziecko, które idzie do przedszkola, było samodzielne
stosownie do swojego wieku i możliwości. Trzylatek powinien np. umieć samodzielnie skorzystać
z toalety, zjeść posiłek a także ubrać się i rozebrać z niewielką pomocą osoby dorosłej. Wspierajmy
dziecko w rozwijaniu tych podstawowych umiejętności i chwalmy je nawet za drobne osiągnięcia.
Samodzielne dziecko ma więcej okazji do aktywności i odnoszenia codziennych sukcesów.
Nie wyręczajmy go zatem w wykonywaniu prostych czynności samoobsługowych związanych
z codzienną higieną, spożywaniem posiłków czy też ubieraniem się. W czynnościach, które
przysparzają dzieciom trudności, pomagajmy dyskretnie. Bądźmy przewodnikami dzieci i uwierzmy
w ich zaradność zgodnie z ideą pedagogiki Marii Montessori: pomóż mi zrobić to samemu.
WYCHOWANIE PRZEDSZKOLNE
W ostatnich latach nastąpiło wiele zmian w systemie oświaty w zakresie wychowania
i edukacji dzieci w wieku przedszkolnym i wczesnoszkolnym. Zmiany te dotyczyły większego niż
dotychczas upowszechnienia wychowania przedszkolnego i obniżenia wieku realizacji obowiązku
szkolnego z 7 do 6 roku życia. W 2013r. wprowadzono zmiany w ustawie o systemie oświaty, które
zapisane zostały w tzw. ustawie przedszkolnej, ustawie sześciolatkowej i ustawie rekrutacyjnej.
Te trzy akty prawne zaprogramowały na najbliższe lata najważniejsze zasady organizacji
wychowania przedszkolnego i edukacji wczesnoszkolnej.
Dzięki stopniowo wprowadzanym zmianom, takim jak:
• obniżenie opłat za przedszkole;
• bezpłatne i dostępne dla wszystkich dzieci zajęcia dodatkowe;
• obowiązkowa, bezpłatna nauka języka angielskiego;
• prawo do wychowania przedszkolnego od 3 roku życia;
• obowiązek przedszkolny dla dzieci pięcioletnich;
• obowiązek szkolny dla dzieci sześcioletnich;
przedszkola lepiej dostosowują swoją ofertę do realnych warunków społeczno-ekonomicznych
rozwijającego się społeczeństwa oraz wychodzą naprzeciw dynamicznie zmieniającym się
potrzebom í możliwościom dzieci. Dobrze zorganizowane wychowanie przedszkolne daje szansę
na lepszy rozwój dziecka, a jego postępy każdego dnia mogą obserwować rodzice, którzy dzięki
dobrze „zaopiekowanym” dzieciom mają możliwość realizować się zawodowo.
Dzieci, które posiadają orzeczenie o potrzebie kształcenia specjalnego, mogą korzystać
z wychowania przedszkolnego do 10 roku życia, jeśli posiadają opinię o odroczeniu obowiązku
szkolnego wydaną przez poradnię psychologiczno-pedagogiczną do 31 sierpnia 2014r. Opinia
wydana przez poradnię po tym terminie odracza obowiązek szkolny do 8 roku życia dziecka.
Wychowanie przedszkolne realizowane jest w przedszkolach, oddziałach przedszkolnych
w szkołach podstawowych (tzw. zerówki) lub innych formach wychowania przedszkolnego
(zespołach i punktach przedszkolnych).
Z 1 września 2016r. oddziały przedszkolne w szkołach podstawowych stają się przedszkolem
i tworzą razem ze szkołą zespół szkolno-przedszkolny.